Cawn weld …

Nefoedd fawr, dychmygwch y disgwyl a’r dyfalu a’r diddordeb byd-eang a fyddai petai heddiw’n ddiwrnod dewis Prif Weinidog Cymru !!

Ond pnawn yr Albanwyr oedd hi’r pnawn yma. Rywsut, canlyniad annisgwyl, gyda’r polau bron o’r cychwyn yn rhoi Kate Forbes yn ffefryn y blaid, a mwy fyth yn ffefryn y cyhoedd, gyda’i golygwedd fwy traddodiadol ar bethau fel priodas a theulu. Gwn y bydd ambell un o’r blogwyr Albanaidd yr wyf yn eu dilyn yn grac iawn ac yn darogan gwaeau o bob math. Ac yn wir, os yw aelodau’r SNP wedi gwneud y dewis anghywir dyna hi ar ben arnom ninnau Gymry.

Bydd rhai yn hapus o ddeall y gall Plaid Werdd yr Alban yn awr aros yn ei chlymblaid â’r Blaid Genedlaethol, gan sefydlogi’r mwyafrif dros annibyniaeth – mewn egwyddor o leiaf – yn Senedd Holyrood. Ond rhaid yw gofyn, i ble arall y gallasai’r Gwyrddion fynd, hyd yn oed pe na baent yn hapus ag arweiniad yr SNP?

Pa lwybr a ddewisa Humza Yousaf tuag at annibyniaeth, a bwrw ei fod am ddilyn llwybr felly o gwbl, disgwyliwn gael clywed yn o fuan. Mi drafodais o’r blaen sut y gallai’r sefyllfa gyfansoddiadol effeithio ar hyn, yn wir sut y gallai bennu’r canlyniad. Oherwydd cofiwn: yn yr Ail Ryfel Byd yr oedd pob milwr Prydeinig dan lw ac adduned i Siôr, ond dan orchymyn Churchill. Fe ddylai bellach fod sefyllfa lle byddai’r holl gatrodau Albanaidd, a chyda hwy hefyd holl blismyn yr Alban, dan adduned i Siarl III fel brenin yr Alban, ond dan orchymyn prif weinidog yr Alban. Hyn ar gyfer diwrnod cau Faslane, sef yr hyn a fyddai’n graidd y cyfan. Hynny yw, fe ddylid ei gwneud hi’n amhosib defnyddio’r Gordon Highlanders a’r Black Watch yn erbyn llywodraeth yr Alban. Oes rhywun o blith y cenedlaetholwyr wedi meddwl am hyn, gydag ond ychydig dros fis tan y Coroni yna y mae pawb mor dawel ac mor ymddangosiadol ddifater yn ei gylch?

§

Do bu ymddiswyddiad Nicola braidd yn annisgwyl. Ond tueddaf at feddwl iddi ddewis yn ddoeth, penderfynu na allai hi wneud dim mwy ar hyn o bryd, ac ymadael heb fod dan unrhyw bwysau. Os cyfyd angen De Gaulle ryw ddiwrnod, mae’n debyg y bydd hi’n dal o gwmpas.