“Mynnwn ni ein mini-niwcs …”

26 Awst

Dyna ddymuniad gwallgo llywodraeth Cymru heddiw.

Os gwireddir hwn, dyna fydd ei diwedd hi. Waeth inni heb â malu am ddim byd arall yng Nghymru. Bydd y cwbl ar ben.

Bydd pawb yn ei iawn bwyll yn dwys ystyried y rhybudd isod a gyhoeddwyd gan PAWB a CADNO.

Ac yn awr wleidyddion Caerdydd. Pa rai ohonoch sydd am ddatgan llwyr wrthwynebiad i’r cynllun lloerig?

  • * * *

Datganiad i’r Wasg gan PAWB a CADNO 26/08/2021

DIGON YW DIGON – DIM MWY O NIWCS I DRAWSFYNYDD NA WYLFA

Cyhoeddwyd fod yr Americanwr Mike Tynan wedi ei benodi fel Prif Weithredwr Cwmni Egino, sef cwmni a grëwyd gan Lywodraeth Cymru i barhau â gweithgaredd niwclear yn Nhrawsfynydd.

Mae PAWB a CADNO yn datgan yn eglur eu gwrthwynebiad i’r apwyntiad hwn.

Dylai safle hen atomfa Trawsfynydd fod yn ganolbwynt i ddatblygu technolegau adnewyddadwy a chynaliadwy sy’n cynnig swyddi i bobl leol yn y tymor byr a’r canolig, heb y peryglon sydd ynghlwm â niwclear.

Drwy apwyntio Mr Tynan, cyn brif weithredwr cwmni Westinghouse UK, rhan o’r cwmni niwclear dan berchnogaeth Toshiba a aeth i’r wal yn 2017, mae Llywodraeth Cymru unwaith eto yn cefnogi technoleg ffaeledig a hen ffasiwn. Unwaith eto cawn weld codi gobeithion lleol am waith, heb fawr ddim addewidion o sylwedd. Gwelwn drachefn y ffydd ddiysgog mewn gallu rhywun o’r tu allan i ddiwallu ein hanghenion. Ac fel y gwelwyd droeon, mae elît y diwydiant niwclear yn sicrhau cyflogau ar draul y werin.

Beth yw cyflog Mr Tynan, tybed? Faint o adnoddau y mae ac a fydd Llywodraeth Cymru yn ei roi i Cwmni Egino? Faint o swyddi fydd yna? Faint ohonynt i bobl leol?

Pam mae Llywodraeth Cymru yn fodlon croesawu cwmni Rolls-Royce i safle Trawsfynydd, ac o bosib y Wylfa, pan mae’r cwmni hwnnw yn brolio fod datblygu Adweithyddion Niwclear Bychan (sydd ddim mor fychan, gyda llaw) o fantais i allu Prydain i gynnal arfau niwclear?

Nid oes digon o brawf y bydd y dechnoleg wedi ei datblygu yn ddigonol i wneud gwahaniaeth yn y frwydr argyfyngus i ymladd newid hinsawdd mewn pryd. Yn ogystal mae adnoddau cyhoeddus prin sy’n cefnogi niwclear yn golygu nad ydi’r adnoddau hynny ar gael i dechnolegau gwirioneddol wyrdd a chynaliadwy.

Gyda llaw, mae digon o dystiolaeth y byddai’n fwy addas ymchwilio i eisotopiau meddygol yn y dinasoedd lle y cawn nhw eu defnyddio yn yr ysbytai arbenigol – rhyw abwyd i wneud ynni niwclear yn fwy derbyniol yw’r sgwarnog yma.

Ymddengys fod Llywodraeth Cymru yn hollol sinigaidd wrth honni fod Cenedlaethau’r Dyfodol yn cyfrif. Gwell ganddynt groesawu diwydiant cyfalafol efo cyswllt amlwg efo’r diwydiant arfau niwclear.

Galwn ar Lywodraeth Cymru i roi’r gorau i gefnogi’r diwydiant difaol hwn ar unwaith. Gwastraffwyd gormod o arian, adnoddau ac amser yn barod ar niwclear.

Dyma lle i gychwyn:

  1. Diswyddo Mike Tynan.
  2. Datgan mai ar gyfer datblygiadau cynaliadwy a gwyrdd fydd gwaith Cwmni Egino yn y dyfodol, ac nad oes croeso i niwclear yn Nhrawsfynydd na’r Wylfa.
  3. Penodi Bwrdd newydd heb gysylltiadau niwclear i Ardaloedd Menter Eryri a Môn, gan adlewyrchu mentrau cymunedol yn yr apwyntiadau.
  4. Cau y Sefydliad Dyfodol Niwclear ym Mhrifysgol Bangor.
  5. Sicrhau nad oes gan M-Sparc unrhyw gysylltiad pellach â’r diwydiant niwclear, ac apwyntio cyfarwyddwyr newydd i adlewyrchu hynny.
  6. Adolygu Cynllun Datblygu Lleol ar y cŷd rhwng Gwynedd a Môn; Cynllun Twf Gogledd Cymru; a Cymru’r Dyfodol gan dynnu pob elfen niwclear ohonynt, a rhoi’r adnoddau i gefnogi diwydiannau cynaliadwy fydd o fudd i’n pobl.

Newid hinsawdd, diffyg cartrefi, tlodi, anghyfartaledd – dyma broblemau dyrys ein hoes.

Nid yw’r obsesiwn niwclear yn gwneud dim oll i ddatrys y problemau hyn; mewn gwirionedd mae’n ychwanegu atynt.

Cyswllt: CADNO – Meilyr Tomos 0790 545 1571. PAWB – Dylan Morgan 07391 814 235; Robat Idris 07799 41 66 96

Nodyn i olygyddion:

https://www.ft.com/content/70c7d7d7-6658-4d6a-9370-64087bf314e7

Gadael sylw