Ffactor mawr

Does wybod beth fydd wedi digwydd yng ngwleidyddiaeth yr Alban erbyn y darllenwch chi hwn. Ond dyma ychydig feddyliau am sut y saif pethau y funud hon.

Ymddengys fod Humza, drwy wrthod telerau Ash Regan, yn herio unig A.S. plaid Alba i bleidleisio dros gynnig un o’r pleidiau unoliaethol ac yn erbyn llywodraeth yr SNP. Gŵyr na all cynnig Llafur na chynnig y Torïaid lwyddo heb ei phleidlais hi.

Gŵyr beth arall hefyd, a gŵyr pawb. Os digwydd rhywbeth arall a pheri i’r SNP golli, ni all unrhyw blaid arall, nac unrhyw glymblaid arall, ffurfio llywodraeth yn yr Alban. Y glymblaid naturiol y dyddiau hyn fyddai Tori-Llafur, gyda Llafur Syr Keir dipyn i’r Dde o’r Torïaid. Ond cyfanswm honno (T. 31 + Llaf. 22) fyddai 53 yn erbyn 64 y Blaid Genedlaethol. Y D.Rh. (4) yn ymuno, a dyna inni 57. A ellir mewn unrhyw amgylchiad ddychmygu’r Gwyrddion yn ychwanegu’r 7 i wneud y 64 yna?

Deallwn mai cynnig o ddiffyg ymddiriediaeth yn Humza Yousaf yn bersonol a fydd gan y Ceidwadwyr, a hyd yn oed petai hwnnw’n llwyddo ni byddai raid iddo ef fynd. Ond cynnig o ddiffyg ymddiriedaeth yn y llywodraeth a fydd gan Lafur, ac fe ddywed yr arbenigwyr y byddai hynny’n fater ymddiswyddo. Yn dechnegol, gallai ef hyd yn oed wedyn aros yn arweinydd ei blaid a’i harwain mewn etholiad. Ond ni byddai hynny’n hawdd iddo, a gwyddys y byddai nifer o’r cenedlaetholwyr yn ffansïo’u siawns yn well o dan Kate Forbes.

Beth yw problem sylfaenol Humza? ATEB: nid Sturgeon yw ei enw. Yr oedd RHYWRAI wedi penderfynu fod yn rhaid cael gwared â Sturgeon rywsut neu’i gilydd oherwydd ei phoblogrwydd a’i llwyddiant, a hyd yma mae’n ymddangos fod y cynllwyn wedi gweithio. Y ffactor mawr, fel mae’r blog hwn wedi crybwyll droeon, dyfodol Trident. Ond heddiw ar wefan The National dyma dynnu sylw at ffactor mawr iawn arall.

Hyn. Ar sail gwybodaeth a ddaeth drwy asiantaeth o’r enw Transparency International, mae’r National heddiw’n adrodd am lobïo mawr a di-baid gyda llywodraeth Prydain gan y prif gwmnïau arfau. Fe enwir Lockheed Martin, Raytheon, Thales, Leonardo, a’r prif un ohonynt, BAE Systems. Datgelir fod y rhain wedi cael mynediad arbennig a chyfrinachol at lefelau uchaf llywodraeth San Steffan, a bod gan BAE gyswllt personol agos â’r dyn bach o wlad Gandhi. Oes syndod eu bod wedi landio £3.95 biliwn tuag at fflyd o longau tanfor niwclear newydd?

Gallai llywodraeth annibynnol yn yr Alban effeithio ar y rhain, sy’n cyflogi miloedd yno. Ond nid dyna’r prif beth. Y prif beth yw y byddai rhwysg Lloegr ar lwyfan y byd yn dod i ben ar y diwrnod pan na allai hi bellach ymrithio fel ‘Prydain’, ac na allai hi wedyn gyfiawnhau na fforddio’r haelioni mawr hwn tuag at fasnachwyr angau.

Dywed Transparency International nad oes ganddynt ystadegau am y lobïo oddi ar ddechrau gwrthdaro Gaza. Ond fod gweithgarwch prysur eithriadol hyd at 2023.

Ac fe wyddom beth ddigwyddodd yn yr Alban yn 2023.